Film, televizyon ve internet aracılığıyla tanıdığınız insanlar içine akrabalarınızı, okul arkadaşlarınızı, iş arkadaşlarınızı ve ünlüleri eklerseniz, yüz hafızası için yüzlerce kişiyi barındırdığını düşünebilirsiniz. Ama hafızada tutulan yüzler, bu sayıdan daha fazla olabilir.
Araştırmacılar ilk kez insanların hatırladıkları yüz sayısı hakkında bir kestirimde bulundular. Bulgular 18 ile 61 yaş arası 25 kişide yapılan bir çalışmada yüz hafızası için ortalama 5.000 ile 10.000 arası kayıt bulunabileceği tahmininde bulundular.
Bilim insanları, araştırmaya katılan katılımcıların tanıdığı yüzler için tanıma yeteneklerini test ettiler. Yapılan testler sonucunda katılımcıların ortalama olarak 5.000 kişiyi tanıyabileceğini keşfettiler.
Çalışmada ayrıca, katılımcıların yüzlerini çizebilecekleri ya da gördüklerinde kolayca tanıyabilecekleri insanların listelerini yapmalarını istediler. Bunun yanında katılımcılara gösterilen binlerce fotoğraf arasından ünlüleri tanımlamalarını istediler.
Bilim adamları fotoğraflar için isim söylemeleri gerekmediğini çünkü ismini hatırlamanın görsel hafızadan farklı olduğunu belirttiler.
Çalışma bulguları yüz tanıma yeteneğinin insanlar arasında değişkenlik gösterdiğini ortaya koyuyor. Kimileri 1.000 kadar kimileri ise 10.000 kadar yüzü aklında tutabiliyor.
Çalışmanın bulgularından, yüz tanıma yeteneğinin bireyler arasında büyük ölçüde değiştiği açıktır; Bazı insanlar 1000 kadar az, bazıları da 10.000 kadarını hatırlayabilirler. Kimi insanlar da bu görsel hafıza konusunda güçlük çekiyorlar. Örneğin, aktör Brad Pitt 2013 yılındaki bir ropörtajında daha önce tanıştığı bir kişiyi hatırlamakta güçlük çektiği konusuna değinmişti.
Yüz hafızası kültürünüze göre farklılaşabilir
Çalışmalar ayrıca insanların yüzleri tanımasına izin veren mekanizmaların kültür farklılığı ile de değişebileceğini gösteriyor. Örneğin, yüz körlüğü olarak da bilinen bir hastalık olan prosopagnosia, Scientific American’a göre başka bir halkta daha fazla olma ihtimalindedir.
Birleşik Krallık’taki York Üniversitesi’nde Psikoloji Bölümü’nden psikolog bilim insanı olan çalışmanın araştırmacılarından olan Rob Jenkis gelecekteki çalışmaların yüz hafızası konusunda yaşın etkisi olup olmadığını ortaya koyabilir.
Jenkins, yüz hafızası konusundaki sayı için herhangi bir yaş sınırı olup olmadığını görmenin ilginç olduğunu belirterek ekliyor: “Belki de yaşamımız boyunca yüzler biriktiririz, ya da belki belirli bir yaşa ulaştıktan sonra bazılarını unutmaya başlarız.”
Jenkins ayrıca, çalışmadaki hatırlanan yüzün -10 bin kişinin – insan yüz hafızasının üst sınırından çok uzak olduğunu da ekledi. Beynin kaç kişinin yüzünü hafızaya işlediği konusunda bir sınır bulunamadığını da belirtti.
Bulgular, Royal Society B: Biological Sciences dergisinde 10 Ekim’de yayımlandı.
Hafıza hakkında enteresan şeyler için tıklayınız.
Kaynak:
