Peru, İnka’lardan kalan eski tarihi, insan ilişkileri, yeme-içme kültürü ve giyim zenginliği ile çok renkli bir kültüre sahiptir. Özellikle onu farklı kılan yönü ise eşssiz coğrafi özellikleridir. Birçok kendine has özelliği ile masalsı bir hayata sahip bu ülke hakkında enteresan şeylere gelin biraz bakalım.
1- Peru’da bulunan Caral-Supe şehri UNESCO verilerine göre Orta And Dağları’nın Geç Arkaik Dönemine kadar uzanıyor ve Amerika’daki en eski uygarlık merkezi olarak biliniyor.
Lima’nın 182 km kuzeyinde bulunan Caral Şehri; Supe Vadisi’nde yer almaktadır. Fotoğraf: Turandino
2- Kavrulmuş Gine Domuzu olarak bilinen Cuy, Peru’da ulusal bir yemek. Yaklaşık beş bin yıllık bir yemek kültürü olarak sürdürülüyor.
3- Perulular, yeni yıl kutlamalarında bir başkasına sarı külot hediye ediyor. Ayrıca belirli renklerde yeni giysiler giymek gelecek yıl için arzuları ifade ediyor: şans ve mutluluk için sarı, para için yeşil, aşk için kırmızı ve sağlık veya doğurganlık için beyaz. Sarı külotlar ise özellikle Peru’nun başkenti Lima’da popülerdir.
4- Alpaka develeri, % 75’lik bir oran ile en çok bu ülkede yaşıyorlar. Ulusal bir sembol haline gelmiş olan vicuña 22 doğal renkte olabiliyor ve yünü dünyanın en lüks kumaşı olarak kabul ediliyor.
Vicuña Peru’da ulusal bir sembol haline gelmiştir. Fotoğraf: sibinacocha.org
5- Kültürel bir giysi olan Peru Pançosu’nu örmek 500-600 saatten 6 aya kadar sürebilir. Yetişkin Perulular genellikle panço alarak ömürleri boyunca giyerler.
6- Bugün bilinen çoğu dokuma tekniği, Perulılar tarafından bulunmuştur. Bu dokunma teknikleri ise M.Ö. 3000 yılında icat edilmiştir.
7- Bir dğer ismi Duna Grande olan Cerro Blanco, Nazca şehrinde yer almaktadır. Dünyanın en uzun kum tepesi olarak bilinen tepenin yüksekliği yaklaşık 1176 metre ile İngiltere’deki en yüksek dağdan daha uzundur. Bu tepenin doruklarından Nazca Vadisi ve özellikle açık bir günde Pasifik Okyanusu rahatlıkla görülebilir.
8- Sıkı durun! Dünyanın en derin kanyonu da Peru’dadır. Cotahuasi Kanyonu, bu özelliği Coropuna ve Sulimana olarak bilinen tepeler arasında Cotauasi Nehri’nin hareketiyle oluşmuştur. 11004 metre derinliği ile Büyük Kanyon’un neredeyse iki katı kadar derinliktedir.
Peru, Cotahuasi Kanyonu’ndan bir görüntü. Foto: Eva Lewitus
9- İnkaların, en gelişkin olduğu döneminde ulaşım açısından Roma İmparatorluğu’ndan daha ileri olduğu iddia edilmektedir. Yaklaşık kırk bin kilometre yol imalatı yapmışlardır, yerel nitelikte birçok malzeme kullanmışlar ve asma köprüleri eşsiz bir mühendislik harikasıdır.
10- Perulu bir futbolcu olan Teófilo “El Nene” Cubillas Peru’nun en iyi sporcusu olarak kabul edilir. 1966’dan 1991 yılına kadar 513 maçta oynayarak 303 gol atmış, milli takımla ise çıktığı 81 maçta 26 gol atmıştır. Kariyeri boyunca sadece bir kez sarı kart almıştır. Yıldız için Pele “Peru futbolu Cubillas’tan sonra bir hiç” demiştir.
11- Patatesin ana vatanı da Peru’dur. Ülkede yetişen 3000’den fazla patates çeşidi bulunmaktadır. Perulularda meşhur bir söz vardır: “Soya mas Peruano que la papa”. Yani “Ben patateslerden daha peruluyum” demek istemektedirler.
12- İlk nüfus sayımını İnkalar yapmıştır. Resmi yazışma sistemlerine sahip olmamalarına rağmen bunu başarmışlardır. Bunu “quipus” denilen düğümler ile sağlamaktaydılar. Bu düğümşler sayıları temsil edecek dizelerden olışuyordu. 10’luk sistemle her bir basamak için boşluk bırakılarak yeniden düğüm atılırdı. Sistemin nasıl işlediğini görmek için tıklayınız.
Peru’da İnkalara ait sayım sistemi Quipu düğümleri bulunmuştur. Fotoğraf: Matthew Herrmann
