Medicane Fırtınası bugünlerde çok konuşulan bir konu oldu. Afrika’nın kuzey kıyıları ve Akdeniz’de düşük basınçlı bir alan gelişiyor. Bu durum hafta sonuna kadar gelişimini arttırabilir.
Geçen haftadan beri Libya ve Tunus’un kuzey kesimlerinde yoğun yağış vardı. Tunus’un Nabeul gibi şehirlerinde büyük seller meydana geldi. Libya Körfezi boyunca doğuya vuran yağmur sonucunda sel felaketleri yaşanırken Associated Press’e göre sel nedeniyle en az dört kişiyi öldü. Ev, köprü, yol ve meydanlar ağır hasar gördü.
Yunanistan’da yaşanan güçlü rüzgarlar ağaç ve elektrik direklerini sökünceye varan güce ulaşırken, Atina başta olmak üzere ülkenin birçok yerinde okullar tatil edildi.
Bu hava sisteminin hafta sonuna kadar İyon Denizi üzerinden kuzeydoğuya yönelerek Yunanistan ve Türkiye’ye yönelmesi bekleniyor.
Bu hava sistemi açısından ana tehdit aşırı bir yağışın yaşanacak olması. Dağlık bölgelerde ise heyelanlar bekleniyor. Akdeniz’de 110 km’ye varan rüzgarların olması beklenirken, kıyı şeridinin bundan zarar görmesi muhtemel. Cumartesi ve Pazar Günü ülkemize giriş yapması beklenen fırtınanın, Malta’dan Yunanistan’a doğru izole tornado ve hortumlar meydana getirebileceği öngörülüyor.
Medicane fırtına sistemi, İtalya’nın güneyine, Yunanistan’a, Türkiye’ye ve Afrika’nın kuzey kısımlarına nem pompalamaya yardımcı olacak. Ayrıca Yunanistan’ın bazı bölgelerine zarar veren rüzgarlar getirecek.
Tropikal Fırtına Medicane Nedir?
Medicanelar, karakteristik biçimde Akdeniz’de etkisini yitirmiş üst düzey düşüşün bir parçası olarak soğuk hava dalgası ve Akdeniz’in sıcak suyuna dayanan savan sisemlerdir. Soğuk hava ve deniz sularındaki sıcaklığın neden olduğu zıtlık gök gürültülü fırtınaların oluşumuna sebebiyet vermektedir.
Bu fırtına dizileri, kimi zaman düşük basınçlı bir sisteme dönüşebilir. “Medicane” ismi ise İngilizce’deki “Mediterranean + hurricanes” yani “Akdeniz Kasırgası” birleşiminden geliyor. Çoğu Medicane, kasırgaya dönüşmeden sönümlenir. Genellikle yılda 1 veya 2 kez oluşurlar. Bunlar ise sonbahar ya da kış aylarına denk gelmektedir. Dünyadaki meteoroloji ajanslarının büyük bir kısmı birç ok hava olayını izlediği için, medikanların önceden kestirlmesi biraz güçtür. Sistemin evrimsel seyrinin nen boyuta varacağı ise emin olunan bir konu değildir. Kimi Akdeniz fırtınaları son yıllardaki artan hasar ve ölümler ile birlikte özel isim almaya başlamışlardır.
2014 yılından İklim Dinamikleri’nde yayımlanan uzun vadeli klimatolojiye göre en çok 2 noktada bu hava sistemlerinin gelişmesi bekleniyor. Bu noktalardan birisi özellikle İspanya ile Sardunya arası ve Korsika adaları olurken diğer nokta ise Malta’nın güneydoğu kısmında kalan İtalya’nın doğusundaki deniz İyon Denizi’dir.
İyon Denizi’nin sahip olduğu topoğrafya sistemin geleceğini belirlemek açısından kritik bir role sahiptir. İtalya ve Yunanistan arasındaki sahil şeridindeki yoğun kıvrımlı yapı, düşük basınçlı sistem için rüzgarı tersine çevirebillir.
Medicane Fırtınası Daha Önce de Yaşandı
Öncelikle belirtelim ki bu sistem eğer Türkiye’ye taşınırsa ülkemiz için bir ilk olacak.
Akdeniz bölgesinde sığ alanların genişliği tropikal sistemlerin gelişmesine genellikle engel olmaktadır. Birçok topografik yapı bu gelişmeyi engellemektedir. Fakat böyle bir Medicane Tropical Storm 90M olarak bilinen fırtına ile geçen yıl yaşandı. Bu fırtına bu yılki gelişim süreci ile benzerlik gösteriyor.
Kasım ayında da benzer fırtınalara ilişkin kayıtlar bulunmaktadır. Kasım 2014’te tropikal benzeri düşük basınçlı bir alanda bir sistem oluştu. Kasım 2011 başlarında, düşük bir basınç alanı savan fırtınayı aştı. NOAA/NESDIS bu sistemi 01M olarak belirledi. Bu fırtına sonucunda Fransa, İspanya ve İtalya’nın kimi bölgelerinde ağır hasarlar meydana getiren ve 12 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan toprak kaymaları ve seller yaşandı.
Geçen yıl Kasım ayında Yunanistan’da meydana gelen fırtına ise 20 kişinin ölümüne neden olmuştu. Bu olay sonucunda 1000 ev hasar görmüş, tropik iklimlerden alışkın olduğumuz fırtına görüntülerine benzer görüntülere neden olmuştu.
Mericanelar normalde yaygın değildir. Tropik fırtınalar ile benzer özellikleri vardır. Bir göz çevresinde dönen sağanak yağışlı güçlü rüzgarlara sahiptir. Medicanelar klasik bir fırtınanın sıcak ‘gözü’ çevresindeki doğudan batıya dönüşünün aksine, soğuk bir ‘gözün’ çevresinde batıdan doğuya doğru dönerler. Akdeniz’de meydana gelen fırtınalar, benzerleri gibi ılık sular üzerinde meydana gelirler. Atlantik ve Pasifik’te 27 C sıcaklığa ihtiyaç duyulurken, medicanelar için su sıcaklığı -17 C yeterli olmaktadır. Oluşumları yukarıda oluşan serin havaya bağlıdır.
Medicanelar her ne kadar hemcinslerine göre az süren sistemler olsa da iklim değişikliği meselesi ile gittikçe bu sürenin uzayarak tam bir fırtınaya dönüşeceği tahmin edilmektedir.
Daha fazla Kısa&Net bilgi için lütfen tıklayınız.
Kaynaklar:
