Yeni bir çalışmaya göre eski Güney Amerikalılar ilk çikolata yapımını diğer insanların yaptıklarından çok önce keşfetmiş gözüküyorlar.
29 Ekim’de Nature Ecology & Evolution’da yayımlanan bir rapora göre bugün Ekvador’da bulunan bir toplulukta 5,450 ile 5,300 yıl önce kakaoya ait izler taşıyan eserler ve kakaodan üretilen ürünler için yeni tatlar geliştirildiği açıklandı. Olmec ve Mayalar gibi Güney Meksika ve Orta Amerika’daki toplumlar, yaklaşık 1.500 yıl önce iyi bilinen ilk çikolata içeceklerini kullanmaya başladıkları düşümnülüyordu.
Vancouver’daki British Columbia Üniversitesi’nden yazar ve antropolojik arkeolog Michael Blake konu hakkında şunları dile getiriyor:
“Sadece Amerika’da kakao kullanımı için rapor edilen en eski arkeolojik kanıtlar değil, aynı zamanda Güney Amerika’da kakao kullanımı için tek arkeolojik kanıt”
On yıldan fazla bir süredir, Güney Amerika’nın üst Amazon bölgesinde günümüzde kullanılan kakao bitkileri arasında art arda bulunan genetik çeşitlilik raporları evcilleştirilmiş kakao olan Theobroma’nın çıkış noktasının bu bölge odluğunu söylüyor. Bilindiği gibi bitki popülasyonlarının genetik yapısındaki farklılıklar yavaş yavaş birikmektedir. Bu yüzden en çok DNA çeşitliliğini gösteren popülasyonların daha önce evrimleştiği varsayılmaktadır. Yeni çalışma, arkeolojik alanda kakaonun bilinen ilk kullanımı hakkındaki senaryoyu doğrulamaktadır.
Kakao ipuçlarını barındıran seramik objeler, önceden Mayo-Chinchipe olarak bilinen eski bir Güney Amerika topluluğunun üyeleri tarafından kullanıldı. Kanıtlar topluluğun yerleşim yeri olan Santa Ana-La Florida’da ortaya çıkarıldı. Santa Ana-La Florida kazıları 2002 yılında başladı. Kakao içeren eşyalar, ev yapılarının içleri, çevresi ve muhtemelen yüksek statülü bireylerin mezarlarında yer alıyordu. Araştırmacılar kakao bitkilerinin yiyecek, içecek, ilaç, uyarıcı ve belki de Mayo-Chinchipe halkı için bir tören maddesi olarak kullanıldığından şüpheleniyorlar.
İlk Çikolata için Kanıtlar: Eşyalarda Kakao İzleri
Araştırma grubu, Santa Ana-La Florida’da kakao kullanımına işaret eden kanıtlar olduğunu söylüyor. İlk olarak, günümüzde evcilleştirilmiş kakaonun nişasta taneleri, altı çömlek parçasına yapışmış fosillerde elde edildi. İkinci olarak, 25 adet seramik eserinde ve 21 adet taş eserinde, bugün kullanılan kakao türünün tohumlarında bulunan acı kimyasal bileşik olan teobromin izleri tespit edildi. Son olarak, üç eserde evcilleştirilmiş bir kakao türüne özgü gen çeşitlilikleri taşıyan DNA grupları bulundu.
Çalışmada yer almayan New York City Üniversitesi’nde bir arkeobotanist olan Cameron McNeil, eski Güney Amerikalıların kakao tohumlarının yanı sıra kâğıt tüketen ilginç bir topluluk olduğunu söylüyor. Bazı araştırmacılar ise eski Güney Amerikalıların kakao çekirdeği hazırlamanın zaman alıcı sürecinden kaçındıklarını tahmin ediyor. Bunun yerine esas olarak kakao özü için bir uyarıcı olarak odaklanılacağı tahmin ediliyor.
McNeil’e göre Orta Amerika ve Meksika toplumları kakaoyu daha da evcilleştirdiler. Bu muhtemelen işlem gören ve para olarak kullanılan tohumların lezzetini arttırmak için gerçekleştirildi.
Çalışma Sayesinde Kakao Ürünlerindeki Verimlilik Arttırılabilir
Yakın zamanda yapılan başka bir araştırma, 3,600 yıl önce Orta Amerika ve Meksika’da kakaonun evcilleştirilmesi hakkında birkaç ipucu vermişti. Buna göre kakao ürün verimini düşüren zararlı mutasyonların bulunduğunu ortaya koyulmuştu. Ayrıca Blake, kakao Güney Amerika çeşitlerinden yararlanılarak mevcut ürünlerdeki bitki verimliliğinin arttırabileceğini öne sürüyor.
Bugün kakao sıkça kullanımı ile nesli tükenebilecek populasyonlardan birisi olarak görülüyor. Bu nedenle bu konuda çeşitli hassasiyetler bulunuyor. Çikolata gündelik yaşantımızda mutluluk hormonu salgılamasının yanı sıra kalp sağlığından kanser tedavisine kadar pek çok hastalığın tedavisinde de önemli rol oynadığı düşünülerek en çok tüketilen gıda maddelerinden birisi olarak biliniyor. Ayrıca bilim adamları çikolatanın pazartesi sendromundan kurtulmanın da etkici bir aracı olduğunu söylüyorlar.
Kaynak
